5 belangrijke kenmerken voor een goede multivitamine

Veel mensen hebben geen idee wat er op het etiket van een multi staat.

Jij staat vast ook wel eens in een winkel met verschillende potjes multivitaminen in je hand en denkt dan HELP? Welke moet ik kiezen? Welke is het beste?

Wees gerust je bent niet de enige! Veel mensen hebben geen idee wat er op het etiket van een multi staat. De getallen, percentages, claims en moeilijke woorden zijn ook ingewikkeld. Hierdoor is het bijna onmogelijk om ze te begrijpen, laat staan dat je weet welke de beste is.

Dit is dan ook de reden dat VitamineKiezer voor jou deze en nog veel meer kenmerken meegenomen heeft in een kwaliteitsscore model. Hiermee hebben we al heel wat multi’s voor je beoordeeld en gewaardeerd met een score tussen de 1 en 10. Deze kan je zelf vergelijken in onze vergelijker. Zo maak je makkelijk de keus voor het product dat het best bij je past.

Maar het is natuurlijk wel zo fijn als je zelf ook iets weet. In deze blog lichten we 5 belangrijke kenmerken toe die handig zijn bij de beoordeling van je multi.

1. Compleetheid

Ten eerste is het fijn als een multi Compleet is. Dat erin zit wat erin moet zitten. Een Multi slik je namelijk in de eerste plaats als algemene aanvulling op je eigen voedingspatroon. Er is vastgesteld door het RIVM in de voedselconsumptiepeiling (VCP) dat maar een heel klein deel van de Nederlanders, namelijk minder dan 10%, eet volgens de Schijf van Vijf*. Dus lang niet iedereen krijgt alle benodigde voedingsstoffen binnen en vooral niet alle vitaminen en mineralen.

Er zijn 13 vitaminen en 15 essentiële mineralen die normaal in een Multivitaminen- en Mineralen supplement worden opgenomen. We noemen ze hier allemaal: Vitamine A en de alternatieve vorm: bèta-caroteen, vitamine D, E en K zijn de vetoplosbare vitamines. Vitamine B1, B2, B3, B5, B6, B8, B11, B12 en vitamine C zijn de wateroplosbare vitamines.  Essentiële mineralen zijn; Calcium, Magnesium, Fosfor, Kalium, Natrium en Chloor. De overige mineralen zijn spoorelementen. Deze noem je zo, omdat je lichaam deze stoffen wel nodig heeft, maar in een kleine hoeveelheid per dag. De spoorelementen zijn; Chroom, Fluoride, IJzer, Jodium, Koper, Mangaan, Molybdeen, Selenium en Zink.

Het is dus wel zo fijn als een groot deel van deze vitaminen en mineralen in je multi zit. Daarnaast zitten er in een Multi soms ook nog andere nuttige stoffen. Denk daarbij aan superfoods zoals kruiden of algen, Omega-3 vetzuren, aminozuren en soms zelfs probiotica wat weer goed is voor je darmen.

• Vitamine C, Vitamine E, Provitamine A, Selenium en Zink zijn antioxidanten. Dit houdt in dat deze vrije radicalen neutraliseren. Hiermee helpen ze bij het tegen gaan van schade aan cellen.

Toch kan het ook zijn dat je juist een Multi zoekt waar niet alles in zit. Sommige wil je juist liever niet in je Multi hebben omdat we deze meer dan voldoende binnen krijgen. Een voorbeeld is Natrium en Chloride die in het zout zitten dat we dagelijks in ruime mate innemen. En mensen die veel melk drinken en daarbij ook nog veel kaas of andere zuivelproducten eten krijgen meer dan voldoende Calcium binnen. Anderen slikken, al of niet op advies van hun arts of therapeut, naast hun Multi nog apart vitamine D, Magnesium of extra vitamine C. Check in die gevallen dat er niet een al te hoge dosis in de Multi zit en dat alle andere micronutriënten wel in de Multi zitten.

• Tip: Bekijk altijd goed de ingrediëntenlijst. In onze VitamineKiezer website kan je zien welke score elk Multivitamine product heeft gekregen voor compleetheid.

2. Dosering

Dosering is het tweede kenmerk. De vraag daarbij is enerzijds, krijg je wel voldoende binnen? En anderzijds is het belangrijk dat je niet te veel binnen krijgt. Het zou natuurlijk fijn zijn als je voldoende vitaminen en mineralen binnenkrijgt uit voeding maar zoals hierboven al genoemd is, is dat helaas niet het geval.

ADH

Op het etiket van een supplement staat altijd vermeld hoeveel erin zit van alle vitaminen en mineralen en ook hoeveel dit in verhouding is tot de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH). Over het algemeen horen Multi’s niet bijzonder hoog gedoseerd te zijn, aangezien het bedoeld is ter aanvulling van je dagelijkse voeding. Dan is het logisch om te denken dat je ruim onder de ADH moet blijven.

Toch kom je vaak hele hoge percentages tegen boven de 100% die veel groter zijn dan de ADH. Hoe kan dat?  Bedenk dan dat lang niet alle vitamine uit elke tablet volledig wordt opgenomen in je lichaam. Soms wordt maar één derde of nog minder opgenomen in je bloed. Daarnaast is het goed om te weten dat de ADH voornamelijk bedoeld is ter voorkoming van grote tekorten. Maar we weten inmiddels dat alle vitaminen en mineralen veel meer functies hebben en dat de dosis voor een optimale gezondheid vaak wat hoger ligt.

Hoeveel je precies nodig hebt is lastig te bepalen en hangt af van veel factoren. De optimale dosering is voor ieder mens verschillend en afhankelijk van leefstijl, levensfase, voedingspatroon, je DNA, beweging, algehele gezondheid, medicatie, zelfs de bodemgesteldheid in je eigen land, etc…

Als je bijvoorbeeld veel sport heb je absoluut veel meer magnesium nodig voor spierherstel. Als je een ontsteking ergens hebt, verbruikt je lichaam meer vitamine C en als je op vakantie bent in een zonnig land heb je waarschijnlijk even helemaal geen extra vitamine D nodig (maar het kan ook weer geen kwaad als het wel in je Multi zit dan).

• Tip: Alle aanbevolen dagelijkse hoeveelheden staan op de site van het Voedingscentrum in een overzichtelijke tabel.

Voorkom een te hoge dosis

In ons kwaliteitsscore model wordt vooral goed gelet op de volgende zaken:

Ten eerste mag de dosering nooit hoger zijn dan de zogenaamde ‘Upper Limit’, de No Observed Adverse Effect Level (NOAEL) en de Lowest Observed Adverse Effect Level (LOAEL)**. Dat zijn de hoogste doseringen voor een veilige innamen.

VitamineKiezer heeft dus per stof een ruime bandbreedte vastgesteld die zich meer toespitst op de optimale gezondheid dan alleen op ziekte. We houden rekening met het gemiddelde dieet in Nederland, de bodemgesteldheid en de vastgestelde ‘Upper Limits’ en andere informatie over toxiciteit. Dit advies is dus niet alleen gebaseerd op de adviezen van het Voedingscentrum, maar aangevuld op basis van diverse wetenschappelijke bronnen wereldwijd.

Te lage dosis is niet zinvol

Ook moet je er rekening mee houden dat de dosering ook weer niet zo laag is dat het geen enkel effect zal hebben in je lichaam. Dat is gewoon zonde van je geld.

Voldoende dosering is dus belangrijk voor je gezondheid. Veel (welvaart)ziektes kunnen voorkomen worden door voldoende vitaminen en mineralen te nemen. Echte tekorten komen nauwelijks meer voor in Nederland. Maar een chronische lage dosering kan wel tot een subtiel tekort leiden. Denk bijvoorbeeld aan een tekort van vitamine C, wat kwaaltjes kan geven als bloedend tandvlees bij het tandenpoetsen of dat je gevoeliger bent voor infecties. Of een subtiel tekort van vitamine B2, wat leidt tot kloofjes in de mondhoeken en broze nagels.

3. Effectiviteit

Dat brengt ons op het volgende punt: Effectiviteit. Wellicht denk je dat elke vitamine gewoon één stof is? Helaas is de werkelijkheid een stuk complexer. Voor alle vitaminen en mineralen bestaan meerdere varianten ofwel meerdere chemische vormen van de werkzame stoffen, die meer of minder effectief zijn.

De mate waarin deze werkzame stoffen in het lichaam via de vertering onveranderd worden opgenomen in het bloed wordt de ‘biologische beschikbaarheid’ genoemd. De rest verlaat je lichaam ongebruikt. Je wilt natuurlijk een Multi kiezen met een zo hoog mogelijke biologische beschikbaarheid en dus met van elke vitamine of mineraal de best mogelijke werkzame stof variant. Maar vaak zijn de beste werkzame stoffen ook duurder. Daarom kiezen de makers van supplementen toch vaak voor minder goede maar goedkopere varianten.

Op de VitamineKiezer vergelijkingspagina voor multivitaminen worden alle werkzame stoffen vermeld, tenminste als de fabrikant ze netjes vermeld heeft op het etiket of op internet. Als een producent bijvoorbeeld alleen maar vitamine B vermeld en niet de correcte chemische naam van de toegevoegde stof, dan weet je eigenlijk al dat de goedkoopste en minst goede variant is gebruikt.

De werkzame stoffen die het beste werken krijgen extra punten voor ‘effectiviteit’ in het ViKi-kwaliteitsscore model!

Synergiën (effectievere samenwerking)

Niet alleen de werkzame stoffen spelen een rol bij de effectiviteit. De combinatie van stoffen in de Multi kan ook belangrijk zijn. Deze kunnen elkaar namelijk versterken of opheffen. Zo wordt vitamine C beter opgenomen in combinatie met plantaardige stoffen zoals bioflavonoïden, Hesperidine en Rutine. Ook wordt vitamine D beter opgenomen wanneer het op oliebasis is. Ook zijn er de liposomale capsules die de opneembaarheid aanzienlijk vergroten.

• Tip: lees meer over verschillende toedieningsvormen en de daarbij horende opneembaarheid in de blog; “Tabletten, poeders, (liposomale) capsules, sprays, dragees, etc…”

4. Veiligheid

Laten we vooropstellen dat we er in Nederland op kunnen vertrouwen dat supplementen die zijn toegestaan op de Nederlandse markt voldoende Veilig zijn. Maar het is nog beter als je zelf een keuze kunt maken voor andere veiligheidsaspecten zoals extreem hoge doseringen, de aanwezigheid van allergenen en zoetstoffen of smaak-, geur- en kleurstoffen en mogelijk controversiële E-nummers.

Het is belangrijk dat je een product met een absoluut veilige doseringen koopt. Hierbij baseren we ons op de maximale veilige doseringsnormen van de EFSA**: de UL en de NOAEL (No Observed Adverse Effect Levels) zoals eerder toegelicht. Deze waarde limieten neemt VitamineKiezer mee in de veiligheidsscore voor elk supplement product dat wordt gereviewd.

De aanwezigheid van allergenen, de stoffen waarvoor men allergisch kan zijn, wordt niet altijd vermeld op het etiket. Let hier dus op als je allergieën hebt. Anders is dit minder van belang.

Sommige mensen vinden het belangrijk dat er geen onnodige controversiële hulpstoffen zijn toegevoegd. Denk daarbij aan de bepaalde E-nummers waarover al jaren discussie is. Ten slotte is het natuurlijk ook fijn als er geen onnodige zoetstoffen zijn toegevoegd in je Multi.

Bij VitamineKiezer kan je op al deze aspecten producten selecteren.

5. Product- en productie informatie

Het laatste kenmerk ter beoordeling van je Multi is de Product- en productie informatie. Wij vinden het essentieel dat een producent volledige en correcte informatie geeft. Dit kan op het etiket op de verpakking staan of op de website in geval van online verkoop.

Productinformatie

De volgende drie zaken helpen je om een idee te krijgen of de producent transparant en volledig is: kijk altijd of alle ingrediënten + de namen van de werkzame stoffen + de hoeveelheden vermeld staan.

Verder komen we veel producten tegen met mooie marketing slogans die eigenlijk nietszeggend zijn. Het meest zien we kreten als “alleen de beste werkzame stoffen toegevoegd”.

Het verbaast ons dat dit dan vaak alleen geldt voor enkele van de ingrediënten en lang niet voor alle ingrediënten. Laat je dus niet afleiden door mooie marketing teksten.

Productie

Ook de manier van produceren kan veel vertellen over de kwaliteit van een product. Zo geeft het vertrouwen als een product bepaalde keurmerken heeft zoals HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) of ISO22000-norm (de nieuwe norm op het gebied van het voedselveiligheid management).

Maar helaas geeft dit geen volledige garanties. Onlangs heeft een laboratorium in de Verenigde Staten een aantal supplementen getest op de inhoud. Wat bleek: van de 35 geteste supplementen producten bleek bij 17% minder van de werkzame stoffen te bevatten dan dat er op het etiket stond vermeld!!

De beste productiefaciliteiten voldoen aan de strenge kwaliteitsnormen die ook gelden voor geneesmiddelenfabrikanten, de zogenaamde GMP (Good Manufacturing Practises). Dit geeft aan dat het bedrijf aan de juiste eisen voldoet en dat geeft vertrouwen! Deze informatie staat echter zelden op het etiket vermeld, maar is vaak wel online te vinden.

Keurmerken

Er zijn nog meer keurmerken zoals het NZVT (voor doping) of het EKO-keurmerk (biologisch). Maar let op, niet alle keurmerken zijn even waardevol. Maak hier dus een keus voor jezelf voor wat voor jou belangrijk is.

• Tip: Check altijd even de verpakking of de website om te kijken of een product voldoet aan de juiste keurmerken en certificaten. En zegt het je weinig? Dan hebben wij het al voor je gedaan. Het komt tot uiting in de Viki-kwaliteitsscore voor product- en productie informatie.

Conclusie

We hebben hier een aantal belangrijke kenmerken voor de kwaliteit van multivitaminen- en mineralen gegeven. En toch blijft het een complexe zaak om de kwaliteit van een goede Multi zelf te bepalen, zeker als je in een winkel snel moet kiezen. Daarom heeft VitamineKiezer voor jou deze 5 kenmerken en nog veel meer factoren in ons scoremodel verwerkt zodat we je in één oogopslag de effectiviteit, de veiligheid en meer kunnen tonen van de verschillende Multi’s.

Heb je nu, na het lezen van deze blog twijfels bij de Multi die je nu slikt of overweegt te kopen? Of ben je enthousiast geworden over het feit dat wij al zoveel Multi’s voor je beoordeeld hebben? Neem dan een kijkje op VitamineKiezer en vergelijk ze eens! Wie weet blijk je toch niet de beste Multi te bestellen en kan je een keus maken die echt bij jou past!

* Ref: RIVM. Voedselconsumptiepeiling VCP. Schijf van Vijf. 2012-2014. Lees meer over de uitkomsten van het VCP.

** Ref: EFSA Europa. Tolerable upper intake levels for vitamins and minerals. European Food Safety Autority. February 2006. ISBN: 92-9199-014-0. Lees meer over EFSA maximale veilige dosering.

***Ref: Consumerlab. Product reviews Multivitamin and multiminderal supplements review. 29 October 2017. Lees meer over deze product review.